|
Развіццё народнага ткацтва на Лідчыне |
|
Адным з багатых і старажытных промыслаў беларусаў з'яўляецца народнае ткацтва. На працягу стагоддзяў яно развівалася, удасканальвалася і перадавалася з пакалення ў пакаленне. У народным ткацтве знайшла сваё адлюстраванне векавая гісторыя беларускага народа, яго майстэрства, мастацкі густ.
На Беларусі ткацтва вядома з глыбокай старажытнасці, пра што сведчаць археалагічныя знаходкі (прасліцы, адбіткі тканін на керамічных пасудзінах, многія з якіх датуюцца 2-й пал. 1-га тысячагоддзя да н. э.). Чаўнакі і інш. дэталі гарызантальных ткацкіх станаў знойдзены пры раскопках у Гродне, Мінску, Полацку, Віцебску ў культурных слаях канца 11-13 ст. Узораў старажытных тканін да нашага часу захавалася мала. Некаторыя звесткі пра іх дэкор даюць творы выяўленчага мастацтва, напрыклад, іконы.
|
|
|
Здаўна беларусы ўпрыгожвалi сваё жытло разьбой па дрэву, рабiлi лiштвы, ганачкi. Бедны народ не мог купляць сабе дарагiя рэчы i таму ўсё неабходнае вырабляў сабе з дрэва, з лазы, з бяросты. Беларускiх разьбяроў па дрэву запрашаў рускi цар у XVII стагоддзi працаваць у Маскве i Падмаскоўi, упрыгожваць разьбой iканастасы сабораў i iнтэр'еры палацаў. Аб высокiм прафесiйным узроўнi сведчаць помнiкi XVII – XVIII стагоддзяў.
Работы мастакоў па дрэву вельмi разанстайныя. Гэта i дэкаратыўнае панно, выкананыя ў рознай тэхнiцы разьбы, аб'ёмна-рэльефнай i навылётнай. Скульптурныя работы ахоплiваюць усе тэмы i жанры мастацтва: бытавы i гiстарычны жанр, партрэт, свет казачных вобразаў i акружаючую паўсядзённасць.
|
|
Архiтэктура гарадоў i забудоў |
|
Гарады сканцэнтроўвалi вялiкую колькасць насельнiцтва, якую трэба было абаранiць ад нападаў ворагаў цi дзiкага звера. Менавiта на буйных водных шляхах узнiклi найбольш знатныя гарады: полацк, Вiцебск, Гродна i iнш. Рэкi забяспечвалi насельнiцтва вадой i з'яўлялiся значнымi перашкодамi для непрыяцеля.
Таму амаль усе гарады ўзнiклi на рэках, звычайна на ўзвышшы пры злучэннi дзвюх рэк. Гэтыя ўзвышшы былi месцамi фармiравання старажытнейшых частак гарадоў – дзядзiнцаў. Iх абносiлi штучнымi абарончымi ўмацаваннямi – равамi i высокiмi землянымi валамi з драўлянымi сценамi i вежамi. Зараз такiя перашкоды – нiкчэмныя, але ў былыя гады, калi не iснавала агнястрэльнай зброi, а толькi мячы i стрэлы, падобныя перашкоды здавалiся непрабiўнымi.
|
|
|
|
|
|
